# 6 - Werken aan innovaties in de zorg
De zorg staat niet stil. En Vincent van Gogh evenmin. De beste ggz vraagt immers om innovatie. Slimme technologie, maatwerkoplossingen en nieuwe vormen van samenwerking. Daarom kijken we dag in, dag uit hoe zorg beter kan. In 2020 hebben we met PSYLAB verdere stappen gezet richting een goede, toegankelijke en betaalbare ggz.
PSYLAB voor zorginnovaties
Hoe kan de zorg aan mensen met psychische of psychiatrische klachten nog beter? In PSYLAB experimenteerden we afgelopen jaar met nieuwe en andere vormen van zorg. Bijvoorbeeld door de inzet van digitale en technologische middelen. Dan doen we niet alleen, maar in nauwe samenwerking met huisartsen, andere maatschappelijke zorgaanbieders en het sociale netwerk van cliënten. Eignelijk kan iedereen met een goed, innovatief idee aankloppen bij PSYLAB. Ook in 2020 hebben we weer een aantal stappen gezet richting een goede, toegankelijke en betaalbare ggz.
STERKR gaat werken met JIM
De leraar van school, de hulpverlener van het wijkteam, een gezinsvoogd of een wijkagent, het zijn allemaal mensen die ouders en kinderen tegen kunnen komen als er problemen zijn. Ze geven je gevraagd en ongevraagd advies, maar weten vaak niet echt wat er aan de hand is. Vaak zitten jongeren niet te wachten op bemoeienis van buitenaf, hoe goed bedoeld ook.
Wij geloven dat mensen die dicht bij ouder(s) staan een veel persoonlijkere kijk op het gezin hebben dan welke professional ook. Een JIM (Jouw Ingebrachte Mentor) is iemand die het kind vertrouwt. Iemand die er voor het kind is, waar ze heen kunnen gaan voor advies en ondersteuning of zomaar, omdat het fijn is om er te zijn. Het is iemand die luistert en iemand naar wie het kind wil luisteren. JIM is een persoon die met het kind meedenkt over hoe het weer beter te krijgen thuis, op school of in de vrije tijd.
Soms worden jongeren geremd in hun groei, lopen ze vast op school of thuis. Dan is het zaak om opnieuw je wortels te vinden, in de eigen omgeving. Daarom vragen we jongeren om binnen de groep mensen die ze al kennen en vertrouwen iemand te vragen als hun mentor. Iemand die ze inspireert, energie geeft en dingen leert. Zo bieden we gezamenlijk aan de jongere een stabiele groei. Ons uitgangspunt is dan ook: met je eigen wortels groei je het mooist.
Onderwijs en Vincent van Gogh openen drie Zorg Innovatie Centra
Vincent van Gogh opende maandag 31 augustus 2020 drie ZIC’s, samen met Gilde Opleidingen, ROC Nijmegen locatie Boxmeer en de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN). In de ZIC’s worden studenten opgeleid tot krachtige professionals, door de directe koppeling van onderwijs op de praktijkvloer. Bij de opening waren Sabine Uitslag (foto), voormalig kamerlid, en wethouder Anne Thielen van de gemeente Venray aanwezig.
Evaluatiehulpmiddel Vinnie
Want ieders mening telt! Maar gangbare vragenlijsten om zelf een zorgtraject te evalueren (ROM) zijn vaak niet passend en erg complex voor de doelgroep van het Centrum voor Neuropsychiatrie. Voor deze groep, mensen met cognitieve problemen, hebben we een zelfstandig toegankelijke meting van tevredenheid en behandeleffect ontwikkeld: Vinnie. Het evalueren van de patiënttevredenheid is van belang om de zorg te blijven verbeteren. Echter, een deel van de patiënten van het Centrum voor Neuropsychiatrie kan door problemen in de informatieverwerking niet participeren in regulier tevredenheidsonderzoek. Omdat er nog geen passende bestaande mogelijkheden waren om binnen de doelgroep toch de tevredenheid te kunnen evalueren, heeft het centrum de afgelopen periode in samenwerking met een externe partij, Computus, het evaluatieapparaat Vinnie ontwikkeld. In alle rust kunnen patiënten de vragen doorlopen, Vinnie staat namelijk in een aparte ruimte. Unieke manier van evalueren patiënttevredenheid Het Centrum voor Neuropsychiatrie levert met deze ontwikkeling een unieke en belangrijke bijdrage aan het op valide wijze in kaart brengen van de patiënttevredenheid en het welzijn van patiënten met cognitieve en/of intellectuele beperkingen. Ook wordt op deze manier meebewogen in een stroom waarin digitalisering een steeds belangrijkere rol inneemt in de huidige zorgverlening.
EMDR-behandeling van trauma nog effectiever met Virtual Reality
Een effectieve behandeling van trauma is EMDR (Eye Movement Desensitization an Reprocessing). Tijdens de behandeling vertelt de patiënt aan de behandelaar hoe die zich de traumatische gebeurtenis herinnert. De behandelaar leidt de patiënt af, vaak met met vinger- of handbewegingen. Sinds 2019 heeft Vincent van Gogh de behandeling verrijkt met Virtual Reality. Hiermee komen patiënten in een virtuele wereld, waarin de zintuigen beter en meer nauwkeurig geprikkeld kunnen worden. Ook zijn de virtuele omgevingen en prikkels beter af te stemmen op de situatie van de patiënt.
SOJ in de huisartspraktijk
De Specialist Ondersteuner Jeugd in de huisartspraktijk is een mooie innovatie van STERKR. In nauwe samenwerking met of vanuit de laagdrempelige setting binnen een of meerdere huisartsenpraktijken in Limburg zet de SOJ kennis en ervaring in om een goede inschatting te maken wat nodig is voor een kind of gezin.
Het accent ligt op een goede screening. De basis om te bepalen wat er nodig is voor het kind, de jongeren of het gezin. Soms is dat psycho-educatie of een aantal (adviserende) gesprekken, maar soms is het ook nodig om door te verwijzen naar de best passende zorg. Hiervoor is zicht op de sociale kaart en korte lijnen met het sociaal domein van belang. Je werkt solistisch maar samen met partners, alles om de zorg nog vriendelijker te organiseren.
Doordat de SOJ in of in de omgeving van de huisartspraktijk werkt, is de drempel naar jeugdhulp veel lager. Daarnaast ontzorgt het de huisarts, terwijl deze wel zicht houdt op de vervolgstappen.
Apps bieden grip door zelfinzicht
In 2019 hebben we twee apps ontwikkeld die helpen met zelfmonitoring van de gemoedstoestand: Bipolair Zelfhulp en Crisis Zelfhulp. In 2020 zijn deze apps een vast onderdeel geworden van de behandeling, zelfzorg en nazorg binnen Vincent van Gogh. De apps zijn ontwikkeld samen met inhoudelijk professionals (psychiaters, SPV’ers, psychologen) en ervaringsdeskundigen.
Waarom deze apps? Beide apps kennen dezelfde opzet, maar een andere doelgroep. Ze zijn ontwikkeld met het doel om inzicht in de gemoedstoestand te bieden en terugval te voorkomen. Cliënten met een bipolaire stoornis krijgen vaak te maken met terugval: extreem hoge pieken (manie) of juist diepe dalen (depressie) in hun gemoedstoestand. Voorheen kregen ze een boekje om de eigen gemoedstoestand in te registreren, maar dat was ingewikkeld en raakte kwijt. De app biedt een geïntegreerd signaleringsplan dat (gestabiliseerde) cliënten met een bipolaire stoornis helpt om in de toekomst een crisis te voorkomen, en dat een betere kwaliteit van leven creëert. Ook voor deelnemers in de crisisvaardighedencursus is een variant van deze app ontwikkeld, om terugval in een crisis te voorkomen.
Hoe werkt de app? De cliënt vult de app de eerste keer samen in met de behandelaar. Daarna werkt deze als zelfmonitoringsapp, ook als de behandeling is afgelopen. In de app kan een gebruiker naast de gemoedstoestand, ook gegevens invullen over medicijngebruik, eten, slapen, mediteren, bewegen. Via de app kan het signaleringsplan gedeeld worden.
Beeldbellen
Het Centrum voor Angst en Dwang biedt sinds 2018 exposuretherapie aan mensen met een ernstige angst- en dwangstoornis. Gebleken is dat de combinatie van klinische groepstherapie en een thuisbehandeling via beeldbellen (Skype) het effect van de behandeling vergroot en de opnameduur verkort. De behandeling is bovendien kosteneffectief.
KR8
KR8 is een programma waarmee onze zorgverleners mensen met een psychotische stoornis kunnen helpen om controle te krijgen over hun ziekte en hun leven, persoonlijke doelen te stellen en toe te werken naar herstel.
In 2020 is ook een KR8 programma gestart in Nijmegen.
Verslavingszorg online
Seks-, game-, koop- of andere gedragsverslaving? Die kunnen we nu volledig online behandelen. Cliënten krijgen opdrachten en oefeningen en gaan met onze professionals in gesprek. Op het moment dat het ze uitkomt, op de plek waar zij zich prettig voelen. Onze online verslavingszorg was vanaf dag 1 een succes. Een groot aantal cliënten maakt inmiddels gebruik van deze laagdrempelige, effectieve manier van hulp.
“Voor ik het wist, was het weer raak”
De online zelftests op vincentverslavingszorg.nl geven snel antwoord op deze vraag.